TÜRK MEDENİ KANUNU YORUMU

4721 sayılı Türk Medenî Kanunu’nu en geniş kapsamlı şekilde inceleyen ve uygulayan Yargıtay İkinci Hukuk Dairesinde 17 yıl Daire Tetkik

Hâkimi, 10 yıl Daire Üyesi ve nihayet 8 yılı aşkın süredir de Daire Başkanı

sıfatlarımla otuz beş yılı aşkın (evet, otuz beş yılı aşkın!) aralıksız görev yapıyorum.

TAM OTUZ BEŞ YILI AŞKIN SÜREDİR aralıksız görev yaptığım

Yargıtay’da 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu’nu ilgilendiren binlerce (evet,

binlerce!) dava dosyasını bizzat okudum ve binlerce (evet, binlerce!)

Yargıtay ilamını bizzat yazdım. Binlerce kararda ahlaki, vicdani ve hukuki sorumluluğum vardır.

Kitap-dostlarım çok iyi bilirler ki bu kitap, Yargıtay 2. Hukuk Dairesinde geçirmiş olduğum OTUZ BEŞ YILI AŞKIN emeğinin, göznurumun,

yorgunluğumun ve mutluluğumun somutlaşmış yeni bir ifadesidir.

4721 sayılı Türk Medenî Kanunu Yorumu kitabımın dördüncü baskısı

(Ankara-2021) aradan geçen iki yıl sonucunda kitaba eklediğim DEĞİŞİKLİKLER TABLOSUNDAN da açıkça görüleceği üzere gerek Anayasa

Mahkemesinin iptal kararları gerekse kanun değişiklikleri sebebiyle

adeta kullanılmaz hale geldi.

Yayın önceliği verdiğim diğer eserlerim sebebiyle üzülerek ifade etmeliyim ki beşinci baskı bu kitabı sürekli oluşan değişiklikler sebebiyle yenileyebilmem bugünü buldu.

Bu vesile ile hukukçu çevresine bugüne kadar düşüncelerimi açıklamama olanak sağlamış olanlardan aklıma geliveren;

Devlet kuruluşlarından;

Yargıtay, Adalet Bakanlığı, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, Türkiye Adalet Akademisi,

TBMM Adalet Komisyonu Başkanlığı, TBMM Kamu Denetçiliği Kurumu,

İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, TÜBİTAK, Diyanet İşleri

Din İşleri Başkanlığı ile Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel

Müdürlüğüne,

Sivil toplum örgütlerinden;

UNİCEF, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), İKÜ Ceza

Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi (CEHAMER), Türk Hukuk Kurumu, İstanbul Ticaret Üniversitesi Dış Ticaret Enstitüsü, Türk Demokrasi

VI Önsöz Yerine

Vakfı, Avrupa Genç Hukukçular Derneği ELSA (The European Law

Students’ Assosiation), İstanbul Bilgi Üniversitesi İnsan Hakları Hukuku

Uygulama ve Araştırma Merkezi, Raoul Wallenberg İnsan Hakları ve İnsancıl Hukuk Enstitüsü, Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu, Yoncalı Platformu, Aile Hukuku Derneği, Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Derneği (KEFEDER), Aktif Kadın Çalışmaları Derneği (AKÇADER), Adalet Sistemi Uzmanları Derneği (ASUD), Yaşar Üniversitesi Hukuk Topluluğu, Mağdur

Babalar Derneği, Annem Kadın ve Aile Derneği, Marmara Üniversitesi Hukuk ve Diplomasi Kulübü, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kurgusal

Duruşma Topluluğu, İzmir Arabulucular Derneği (İZARDER), Adalet Mensupları Dayanışma Vakfı, Marmara Üniversitesi Hukuk ve Diplomasi Kulübü, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kurgusal Duruşma Topluluğu,

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceride-i Kantar Öğrenci Topluluğu,

Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukukta Kariyer

Topluluğu ile Halkbank’ın değerli yöneticilerine,

Hukuk fakültelerinden;

Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Atılım

Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İnönü

Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi,,

Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İstanbul Kemerburgaz Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İstanbul

Ticaret Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Özyeğin Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Turgut Özal Üniversitesi Hukuk

Fakültesi, Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Uluslararası Final Üniversitesi Hukuk Fakültesine, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Hukuk Fakültesine,

Barolardan;

Özellikle başta Türkiye Barolar Birliği olmak üzere Adana Barosu,

Adıyaman Barosu, Afyon Barosu, Ağrı Barosu, Aksaray Barosu, Amasya

Barosu, Ankara Barosu, Antalya Barosu, Ardahan Barosu, Artvin Barosu,

Aydın Barosu, Balıkesir Barosu, Bartın Barosu, Batman Barosu, Bayburt

Barosu, Bilecik Barosu, Bingöl Barosu, Bitlis Barosu, Bolu Barosu, Burdur

Barosu, Bursa Barosu, Çanakkale Barosu, Çankırı Barosu, Çorum Barosu,

Denizli Barosu, Diyarbakır Barosu, Düzce Barosu, Edirne Barosu, Elazığ

Barosu, Erzincan Barosu, Erzurum Barosu, Eskişehir Barosu, Gaziantep

Barosu, Giresun Barosu, Gümüşhane Barosu, Hakkâri Barosu, Hatay Barosu, Iğdır Barosu, Isparta Barosu, İstanbul Barosu, İzmir Barosu, Kahramanmaraş Barosu, Karabük Barosu, Karaman Barosu, Kars Barosu, Kastamonu

Barosu, Kayseri Barosu, Kırıkkale Barosu, Kırklareli Barosu, Kırşehir Barosu, Kilis Barosu, Kocaeli Barosu, Konya Barosu, Kütahya Barosu, Malatya

Barosu, Manisa Barosu, Mardin Barosu, Mersin Barosu, Muğla Barosu, Muş

Barosu. Nevşehir Barosu, Niğde Barosu, Ordu Barosu, Osmaniye Barosu,

Rize Barosu, Sakarya Barosu, Samsun Barosu, Siirt Barosu, Sinop Barosu,

Sivas Barosu, Şanlıurfa Barosu, Şırnak Barosu, Tekirdağ Barosu, Tokat Barosu, Trabzon Barosu, Tunceli Barosu, Uşak Barosu, Van Barosu, Yalova

Barosu, Yozgat Barosu, Zonguldak Barosu’na,

Merkezlerden;

Türkiye Barolar Birliği Eğitim Merkezi, Ankara Barosu Eğitim Merkezi, Ankara Barosu İnsan Hakları Merkezi, Ankara Barosu Çocuk Hakları

Merkezi, Ankara Barosu Kadın Hakları Merkezi, Ankara Barosu Gelincik

Merkezi, Antalya Barosu Genç Avukatlar Meclisi, İstanbul Barosu Meslek

İçi Eğitim Merkezi, İstanbul Barosu Staj Eğitim Merkezi ve İstanbul Barosu

Bakırköy Bölge Temsilciliği’ne,

Konuşma metinlerimi yayınlayan;

Türkiye Barolar Birliği Kadın Hukuku Komisyonu (TÜBAKKOM), İstanbul Barosu Kadın Hakları Komisyonu, İstanbul Barosu Kadın Hakları

Uygulama Merkezi, İzmir Barosu Dergisi Yayın Kurulu’na, makalelerimi

yayınlayan Yargıtay Dergisi, Adalet Dergisi, Ankara Barosu Dergisi, Ardahan Barosu Dergisi, İstanbul Barosu Dergisi, İzmir Barosu Dergisi, Bursa

Barosu Dergisi, Manisa Barosu Dergisi, Kayseri Barosu Dergisi, Kocaeli

Barosu Dergisi, Osmaniye Barosu Dergisi, Giresun Barosu Dergisi ve Türkiye Noterler Birliği Hukuk Dergisi yöneticilerine,

Söyleşilerimi yayınlayan;

Güncel Hukuk Dergisi ve ZİGGURAT, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğrenci Topluluğu Dergisi yayın kuruluna,

Benimle televizyon programları yapan;

TRT Televizyonuna ve CNN Televizyonuna,Ayrıca;

Saymayı unuttuğum diğer bütün tüzel kişiliklere kalbî teşekkürlerimi sunarım.

Bütün eserlerimin olduğu gibi bu eserimin de yayınlanmasına aracılık

eden/emek veren Yetkin Yayınevinin bütün çalışanlarına ve özellikle sayın

Muharrem Başer’e teşekkür ederim.

Hepinizi saygı ve dostluk ile selâmlarım.

1 EKİM 2023 Ömer Uğur GENÇCAN

Çankaya-ANKARA YARGITAY 2. Hukuk Dairesi Başkanı

İÇİNDEKİLER

BİRİNCİ CİLT

TMK m. 1-172

 Madde Sayfa

BAŞLANGIÇ

A. Hukukun uygulanması ve kaynakları .............................................1 .................. 2

B. Hukukî ilişkilerin kapsamı

 I. Dürüst davranma ...................................................................2 ................ 28

 II. İyiniyet...................................................................................3 ................ 84

 III. Hâkimin takdir yetkisi ...........................................................4 ................ 95

C. Genel nitelikli hükümler.................................................................5 .............. 109

D. İspat kuralları

 I. İspat yükü ..............................................................................6 .............. 113

 II. Resmî belgelerle ispat............................................................7 .............. 149

BİRİNCİ KİTAP

KİŞİLER HUKUKU

BİRİNCİ KISIM

GERÇEK KİŞİLER

BİRİNCİ BÖLÜM

KİŞİLİK

A. Genel olarak

 I. Hak ehliyeti ...........................................................................8 .............. 163

 II. Fiil ehliyeti

1. Kapsamı ..........................................................................9 .............. 202

2. Koşulları

X İçindekiler

a. Genel olarak............................................................ 10..............211

b. Erginlik ................................................................... 11..............213

c. Ergin kılınma .......................................................... 12..............216

d. Ayırt etme gücü ...................................................... 13..............221

 III. Fiil ehliyetsizliği

1. Genel olarak................................................................... 14..............225

2. Ayırt etme gücünün bulunmaması................................. 15..............228

3. Ayırt etme gücüne sahip küçükler ve kısıtlılar .............. 16..............234

 IV. Hısımlık

1. Kan hısımlığı ................................................................. 17..............239

2. Kayın hısımlığı .............................................................. 18..............246

 V. Yerleşim yeri

1. Tanım............................................................................. 19..............248

2. Yerleşim yerinin değiştirilmesi ve oturma yeri ............. 20..............260

3. Yasal yerleşim yeri ........................................................ 21..............263

4. Kurumlarda bulunma..................................................... 22..............270

B. Kişiliğin korunması

 I. Vazgeçme ve aşırı sınırlamaya karşı .................................... 23..............273

 II. Saldırıya karşı

1. İlke................................................................................. 24..............277

2. Davalar .......................................................................... 25..............295

 III. Ad üzerindeki hak

1. Adın korunması ............................................................. 26..............326

2. Adın değiştirilmesi ........................................................ 27..............338

C. Kişiliğin başlangıcı ve sonu

 I. Doğum ve ölüm.................................................................... 28..............353

 II. Sağ olmanın ve ölümün ispatı

1. İspat yükü ...................................................................... 29..............360

2. İspat araçları

a. Genel olarak............................................................ 30..............367

b. Ölüm karinesi.......................................................... 31..............375

 III. Gaiplik kararı

1. Genel olarak................................................................... 32..............378

2. Yargılama usulü............................................................. 33..............391

3. İstemin düşmesi............................................................. 34..............395

4. Hükmü........................................................................... 35..............397

İçindekiler XI

İKİNCİ BÖLÜM

KİŞİSEL DURUM SİCİLİ

A. Genel olarak

 I. Sicil.......................................................................................36 ............. 403

 II. Görevliler..............................................................................37 ............. 415

 III. Sorumluluk ...........................................................................38 ............. 418

 IV. Düzeltme

1. Genel olarak...................................................................39 ............. 421

2. Cinsiyet değişikliğinde ..................................................40 ............. 492

B. Doğum kütüğü

 I. Bildirme................................................................................41 ............. 514

 II. Doğum kütüğünde değişiklikler ...........................................42 ............. 522

C. Ölüm kütüğü

 I. Ölümün bildirilmesi..............................................................43 ............. 526

 II. Cesedi bulunamayan kişi......................................................44 ............. 531

 III. Gaiplik kararı........................................................................45 ............. 534

 IV. Değişikliklerin kütüğe geçirilmesi........................................46 ............. 535

İKİNCİ KISIM

TÜZEL KİŞİLER

BİRİNCİ BÖLÜM

GENEL HÜKÜMLER

A. Tüzel kişilik...................................................................................47 ............. 539

B. Hak ehliyeti ...................................................................................48 ............. 545

C. Fiil ehliyeti

 I. Koşulu ..................................................................................49 ............. 560

 II. Kullanılması .........................................................................50 ............. 562

D. Yerleşim yeri .................................................................................51 ............. 566

XII İçindekiler

E. Kişiliğin sona ermesi

 I. Sınırlı devam etme ............................................................... 52..............567

 II. Malvarlığının tasfiyesi.......................................................... 53..............571

 III. Malvarlığının özgülenmesi................................................... 54..............572

F. Saklı hükümler .............................................................................. 55..............574

İKİNCİ BÖLÜM

DERNEKLER

A. Kuruluşu

 I. Tanımı .................................................................................. 56..............576

 II. Dernek kurma hakkı............................................................. 57..............590

 III. Tüzük ................................................................................... 58..............594

 IV. Tüzel kişiliğin kazanılması

1. Kazanma anı .................................................................. 59..............604

2. İnceleme ........................................................................ 60..............608

3. Dernek tüzüğünün ilânı ................................................. 61..............615

4. İlk genel kurul toplantısı................................................ 62..............615

B. Üyelik

 I. Kazanılması

1. Kural.............................................................................. 63..............617

2. Koşulları ........................................................................ 64..............619

 II. Sona ermesi

1. Kendiliğinden ................................................................ 65..............623

2. Çıkma ile ....................................................................... 66..............625

3. Çıkarılma ile .................................................................. 67..............626

 III. Kapsamı

1. Üyelerin hakları

a. Eşitlik ilkesi ............................................................ 68..............630

b. Oy hakkı ................................................................. 69..............633

2. Üyelerin yükümlülükleri

a. Ödenti verme borcu ................................................ 70..............635

b. Diğer yükümlülükler............................................... 71..............638

C. Organlar

 I. Genel olarak ......................................................................... 72..............640

İçindekiler XIII

 II. Genel kurul

1. Niteliği ve oluşumu........................................................73 ............. 642

2. Toplanması

a. Olağan toplantı........................................................74 ............. 644

b. Olağanüstü toplantı .................................................75 ............. 647

c. Toplantısız veya çağrısız alınan kararlar.................76 ............. 654

3. Toplantıya çağrı.............................................................77 ............. 656

4. Toplantı yeri ve toplantı yeter sayısı..............................78 ............. 659

5. Toplantı usulü ................................................................79 ............. 662

6. Genel kurulun görev ve yetkileri ...................................80 ............. 666

7. Genel kurul kararları

a. Karar yeter sayısı ....................................................81 ............. 674

b. Oy hakkından yoksunluk.........................................82 ............. 679

c. Kararın iptali ...........................................................83 ............. 681

 III. Yönetim kurulu

1. Oluşumu.........................................................................84 ............. 693

2. Görevleri........................................................................85 ............. 697

 IV. Denetim kurulu.....................................................................86 ............. 708

D. Sona erme

 I. Kendiliğinden .......................................................................87 ............. 712

 II. Genel kurul kararı ile............................................................88 ............. 735

 III. Mahkeme kararı ile...............................................................89 ............. 739

E. Derneklerin faaliyetleri

 I. Genel olarak .........................................................................90 ............. 756

 II. Uluslararası faaliyet

1. Faaliyet serbestliği .........................................................91 ............. 776

2. Yabancı dernekler..........................................................92 ............. 778

 III. Yabancıların dernek kurma hakkı.........................................93 ............. 783

F. Derneklerin örgütlenmesi

 I. Şube açmaları

1. Kuruluşu ........................................................................94 ............. 785

2. Şubenin organları ve uygulanacak hükümler.................95 ............. 789

 II. Üst kuruluşlar kurmaları

1. Federasyon.....................................................................96 ............. 790

2. Konfederasyon...............................................................97 ............. 793

XIV İçindekiler

3. Ortak hükümler.............................................................. 98..............797

G. Dernek gelirleri ............................................................................. 99..............799

H. Saklı hükümler ............................................................................. 100.............806

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

VAKIFLAR

A. Kuruluşu

 I. Tanımı ................................................................................. 101.............810

 II. Kuruluş şekli ....................................................................... 102.............825

 III. Temyiz ve iptal.................................................................... 103.............831

 IV. Tescil ve ilân ....................................................................... 104.............834

 V. Mal ve hakların kazanılması ve sorumluluk........................ 105.............839

B. Vakıf senedi

 I. İçeriği .................................................................................. 106.............840

 II. Noksanlıklar ........................................................................ 107.............845

C. Mirasçıların ve alacaklıların dava hakkı....................................... 108.............848

D. Vakfın örgütü

 I. Genel olarak ........................................................................ 109.............850

 II. Çalıştırılanlara ve işçilere yardım vakfı............................... 110.............854

E. Denetim........................................................................................ 111.............857

F. Yönetimin, amacın ve malların değiştirilmesi

 I. Yönetimin değiştirilmesi ..................................................... 112.............860

 II. Amacın ve malların değiştirilmesi....................................... 113.............865

G. Yıllık rapor ................................................................................... 114.............869

H. Faaliyetten geçici alıkoyma.......................................................... 115.............870

İ. Vakfın sona ermesi....................................................................... 116.............873

J. Diğer hükümler ............................................................................ 117.............880

İçindekiler XV

İKİNCİ KİTAP

AİLE HUKUKU

BİRİNCİ KISIM

EVLİLİK HUKUKU

BİRİNCİ BÖLÜM

EVLENME

BİRİNCİ AYIRIM

NİŞANLILIK

A. Nişanlanma...................................................................................118 ............ 902

B. Nişanlılığın hükümleri

 I. Dava hakkının bulunmaması ...............................................119 ............ 915

 II. Nişanın bozulmasının sonuçları

1. Maddî tazminat .............................................................120 ............ 919

2. Manevî tazminat ...........................................................121 ............ 936

 III. Hediyelerin geri verilmesi ...................................................122 ............ 951

 IV. Zamanaşımı .........................................................................123 ............ 969

İKİNCİ AYIRIM

EVLENME EHLİYETİ VE ENGELLERİ

A. Ehliyetin koşulları

 I. Yaş.......................................................................................124 ............ 971

 II. Ayırt etme gücü ...................................................................125 ............ 987

 III. Yasal temsilcinin izni

1. Küçükler hakkında........................................................126 ............ 989

2. Kısıtlılar hakkında ........................................................127 ............ 993

3. Mahkemeye başvurma ..................................................128 ............ 995

B. Evlenme engelleri

 I. Hısımlık...............................................................................129 ............ 998

 II. Önceki evlilik

1. Sona erdiğinin ispatı

a. Genel olarak...........................................................130 .......... 1006

XVI İçindekiler

b. Gaiplik durumunda ................................................ 131...........1008

2. Kadın için bekleme süresi............................................. 132...........1010

 III. Akıl hastalığı ....................................................................... 133...........1013

ÜÇÜNCÜ AYIRIM

EVLENME BAŞVURUSU VE TÖRENİ

A. Başvuru

 I. Başvuru makamı.................................................................. 134...........1015

 II. Şekli .................................................................................... 135...........1028

 III. Belgeler ............................................................................... 136...........1031

 IV. Başvurunun incelenmesi ve reddi........................................ 137...........1041

 V. Redde itiraz ve yargılama usulü .......................................... 138...........1047

B. Evlenme töreni ve tescil

 I. Koşulları

1. Evlenme izni................................................................. 139...........1050

2. Evlenmenin yapılamaması............................................ 140...........1052

 II. Yapılışı

1. Tören yeri ..................................................................... 141...........1053

2. Törenin şekli................................................................. 142...........1064

3. Aile cüzdanı ve dinî tören............................................. 143...........1086

C. Yönetmelik................................................................................... 144...........1100

DÖRDÜNCÜ AYIRIM

BATIL OLAN EVLENMELER

A. Mutlak butlan

 I. Sebepleri.............................................................................. 145...........1111

 II. Dava açma görevi ve hakkı ................................................. 146...........1130

 III. Dava hakkının sınırlanması veya kalkması ......................... 147...........1133

B. Nisbî butlan

 I. Eşlerin dava hakkı

1. Ayırt etme gücünden geçici yoksunluk ........................ 148...........1141

2. Yanılma ........................................................................ 149...........1146

3. Aldatma ........................................................................ 150...........1149

4. Korkutma...................................................................... 151...........1158

İçindekiler XVII

5. Hak düşürücü süre ........................................................152 .......... 1165

 II. Yasal temsilcinin dava hakkı...............................................153 .......... 1169

C. Butlanı gerektirmeyen sebepler

 I. Bekleme süresine uymama ..................................................154 .......... 1172

 II. Şekil kurallarına uymama....................................................155 .......... 1174

D. Butlan kararı

 I. Genel olarak ........................................................................156 .......... 1177

 II. Sonuçları

1. Çocuklar yönünden.......................................................157 .......... 1181

2. Eşler yönünden .............................................................158 .......... 1184

E. Mirasçıların dava hakkı ................................................................159 .......... 1200

F. Yetki ve yargılama usulü..............................................................160 .......... 1209

İKİNCİ BÖLÜM

BOŞANMA

A. Boşanma sebepleri

 I. Zina......................................................................................161 .......... 1224

 II. Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış..................162 .......... 1238

 III. Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme................................163 .......... 1251

 IV. Terk .....................................................................................164 .......... 1258

 V. Akıl hastalığı .......................................................................165 .......... 1283

 VI. Evlilik birliğinin sarsılması .................................................166 .......... 1290

B. Dava

 I. Konusu.................................................................................167 .......... 1332

 II. Yetki ....................................................................................168 .......... 1334

 III. Geçici önlemler ...................................................................169 .......... 1358

C. Karar

 I. Boşanma veya ayrılık ..........................................................170 .......... 1372

 II. Ayrılık süresi .......................................................................171 .......... 1376

 III. Ayrılık süresinin bitimi........................................................172 .......... 1378

İÇİNDEKİLER

İKİNCİ CİLT

TMK m. 173-395

 Madde Sayfa

 IV. Boşanan kadının kişisel durumu..........................................173 .......... 1381

 V. Boşanmada tazminat ve nafaka

1. Maddî ve manevî tazminat............................................174 .......... 1389

2. Yoksulluk nafakası .......................................................175 .......... 1421

3. Tazminat ve nafakanın ödenme biçimi .........................176 .......... 1442

4. Yetki .............................................................................177 .......... 1465

5. Zamanaşımı...................................................................178 .......... 1471

 VI. Mal rejiminin tasfiyesi

1. Boşanma hâlinde...........................................................179 .......... 1485

2. Ayrılık hâlinde..............................................................180 .......... 1487

 VII. Miras hakları........................................................................181 .......... 1489

 VIII. Çocuklar bakımından ana ve babanın hakları

1. Hâkimin takdir yetkisi ..................................................182 .......... 1499

2. Durumun değişmesi ......................................................183 .......... 1542

D. Boşanmada yargılama usulü.........................................................184 .......... 1553

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

EVLİLİĞİN GENEL HÜKÜMLERİ

A. Haklar ve yükümlülükler

 I. Genel olarak ........................................................................185 .......... 1614

 II. Konutun seçimi, birliğin yönetimi ve giderlere katılma ......186 .......... 1621

 III. Kadının soyadı.....................................................................187 .......... 1624

B. Birliğin temsili

 I. Eşlerin temsil yetkisi ...........................................................188 .......... 1651

 II. Sorumluluk ..........................................................................189 .......... 1655

VI İçindekiler

 III. Temsil yetkisinin kaldırılması veya sınırlanması ................ 190...........1657

 IV. Temsil yetkisinin geri verilmesi .......................................... 191...........1660

C. Eşlerin meslek ve işi..................................................................... 192...........1662

D. Eşlerin hukukî işlemleri

 I. Genel olarak ........................................................................ 193...........1667

 II. Aile konutu.......................................................................... 194...........1670

E. Birliğin korunması

 I. Genel olarak ........................................................................ 195...........1721

 II. Eşler birlikte yaşarken......................................................... 196...........1737

 III. Birlikte yaşamaya ara verilmesi .......................................... 197...........1744

 IV. Borçlulara ait önlemler........................................................ 198...........1766

 V. Tasarruf yetkisinin sınırlanması .......................................... 199...........1770

 VI. Durumun değişmesi............................................................. 200...........1783

 VII. Yetki.................................................................................... 201...........1787

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

EŞLER ARASINDAKİ MAL REJİMİ

BİRİNCİ AYIRIM

GENEL HÜKÜMLER

A. Yasal mal rejimi ........................................................................... 202...........1792

B. Mal rejimi sözleşmesi

 I. Sözleşmenin içeriği ............................................................. 203...........1798

 II. Sözleşme ehliyeti................................................................. 204...........1802

 III. Sözleşmenin şekli................................................................ 205...........1806

C. Olağanüstü mal rejimi

 I. Eşlerden birinin istemi ile

1. Karar............................................................................. 206...........1809

2. Yetki ............................................................................. 207...........1814

3. Mal ayrılığına geçişten dönme...................................... 208...........1816

 II. Cebrî icra hâlinde

1. İflâsta............................................................................ 209...........1820

2. Hacizde......................................................................... 210...........1824

3. Eski rejime dönme........................................................ 211...........1828

İçindekiler VII

 III. Önceki rejimin tasfiyesi.......................................................212 .......... 1830

D. Alacaklıların korunması ...............................................................213 .......... 1832

E. Mal rejiminin tasfiyesi davalarında yetki .....................................214 .......... 1834

F. Bir eşin mallarının diğeri tarafından yönetimi..............................215 .......... 1838

G. Envanter........................................................................................216 .......... 1841

H. Eşler arasındaki borçlar ................................................................217 .......... 1846

İKİNCİ AYIRIM

EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA

A. Mülkiyet

 I. Kapsamı...............................................................................218 .......... 1851

 II. Edinilmiş mallar ..................................................................219 .......... 1855

 III. Kişisel mallar

1. Kanuna göre..................................................................220 .......... 1860

2. Sözleşmeye göre ...........................................................221 .......... 1869

 IV. İspat .....................................................................................222 .......... 1878

B. Yönetim, yararlanma ve tasarruf ..................................................223 .......... 1889

C. Üçüncü kişilere karşı sorumluluk .................................................224 .......... 1898

D. Mal rejiminin sona ermesi ve tasfiye

 I. Sona erme anı ......................................................................225 .......... 1896

 II. Malların geri alınması ve borçlar

1. Genel olarak..................................................................226 .......... 1918

2. Değer artış payı.............................................................227 .......... 1935

 III. Eşlerin paylarının hesaplanması

1. Kişisel malların ve edinilmiş malların ayrılması ..........228 .......... 1969

2. Eklenecek değerler........................................................229 .......... 1976

3. Kişisel mallar ile edinilmiş mallar arasında

denkleştirme..................................................................230 .......... 1981

4. Artık değer....................................................................231 .......... 1985

 IV. Değerin belirlenmesi

1. Sürüm değeri.................................................................232 .......... 2005

2. Gelir değeri

a. Genel olarak...........................................................233 .......... 2010

VIII İçindekiler

b. Özel hâller.............................................................. 234...........2012

3. Değerlendirme anı ........................................................ 235...........2014

 V. Artık değere katılma

1. Kanuna göre.................................................................. 236...........2019

2. Sözleşmeye göre

a. Genel olarak........................................................... 237...........2028

b. İptal, boşanma veya mahkeme kararıyla mal

ayrılığında.............................................................. 238...........2031

 VI. Katılma alacağının ve değer artış payının ödenmesi

1. Ödeme ve ertelenmesi .................................................. 239...........2033

2. Aile konutu ve ev eşyası............................................... 240...........2037

3. Üçüncü kişilere karşı dava............................................ 241...........2045

ÜÇÜNCÜ AYIRIM

MAL AYRILIĞI

A. Yönetim, yararlanma ve tasarruf .................................................. 242...........2051

B. Diğer hükümler ............................................................................ 243...........2054

DÖRDÜNCÜ AYIRIM

PAYLAŞMALI MAL AYRILIĞI

A. Yönetim, yararlanma ve tasarruf

 I. Genel olarak ........................................................................ 244...........2059

 II. İspat..................................................................................... 245...........2062

B. Borçlardan sorumluluk................................................................. 246...........2064

C. Mal rejiminin sona ermesi ve tasfiye

 I. Sona erme anı...................................................................... 247...........2065

 II. Malların geri alınması ve paylı malın verilmesi

1. Genel olarak.................................................................. 248...........2066

2. Katkıdan doğan hak...................................................... 249...........2067

 III. Aileye özgülenen mallar

1. Kural............................................................................. 250...........2069

2. Paylaşmaya aykırı davranışlar ...................................... 251...........2071

İçindekiler IX

3. Paylaştırma isteminin reddi ..........................................252 .......... 2072

4. Paylaştırma yöntemi .....................................................253 .......... 2073

 IV. Aile konutu ve ev eşyası

1. İptal veya boşanma hâlinde...........................................254 .......... 2074

2. Ölüm hâlinde ................................................................255 .......... 2077

BEŞİNCİ AYIRIM

MAL ORTAKLIĞI

A. Mülkiyet

 I. Kapsamı...............................................................................256 .......... 2079

 II. Ortaklık malları

1. Genel mal ortaklığı .......................................................257 .......... 2083

2. Sınırlı mal ortaklığı

a. Edinilmiş mallarda ortaklık....................................258 .......... 2088

b. Diğer mal ortaklıkları.............................................259 .......... 2091

 III. Kişisel mallar.......................................................................260 .......... 2092

 IV. İspat .....................................................................................261 .......... 2094

B. Yönetim ve tasarruf

 I. Ortaklık mallarında

1. Olağan yönetim.............................................................262 .......... 2095

2. Olağanüstü yönetim ......................................................263 .......... 2097

3. Ortaklık malları ile meslek veya sanat icrası ................264 .......... 2098

4. Mirasın kabulü veya reddi ............................................265 .......... 2099

5. Sorumluluk ve yönetim giderleri ..................................266 .......... 2101

 II. Kişisel mallar.......................................................................267 .......... 2102

C. Üçüncü kişilere karşı sorumluluk

 I. Ortaklık borçları ..................................................................268 .......... 2103

 II. Kişisel borçlar......................................................................269 .......... 2105

D. Eşler arasındaki borçlar ................................................................270 .......... 2106

E. Mal rejiminin sona ermesi ve tasfiye

 I. Sona erme anı ......................................................................271 .......... 2107

 II. Kişisel mala ekleme.............................................................272 .......... 2108

 III. Kişisel mal ile ortaklık malı arasındaki denkleştirme..........273 .......... 2109

X İçindekiler

 IV. Değer artış payı ................................................................... 274...........2110

 V. Değer belirlenmesi .............................................................. 275...........2111

 VI. Paylaşma

1. Ölüm veya diğer bir mal rejiminin kabulü hâlinde....... 276...........2112

2. Diğer hâllerde ............................................................... 277...........2114

 VII. Paylaşma usulü

1. Kişisel mallar................................................................ 278...........2116

2. Aile konutu ve ev eşyası............................................... 279...........2118

3. Diğer malvarlığı değerleri ............................................ 280...........2120

4. Diğer paylaşma kuralları .............................................. 281...........2121

İKİNCİ KISIM

HISIMLI

BİRİNCİ BÖLÜM

SOYBAĞININ KURULMASI

BİRİNCİ AYIRIM

GENEL HÜKÜMLER

A. Genel olarak soybağının kurulması.............................................. 282...........2125

B. Davada yetki ve yargılama usulü

 I. Yetki.................................................................................... 283...........2134

 II. Yargılama usulü .................................................................. 284...........2136

İKİNCİ AYIRIM

KOCANIN BABALIĞI

A. Babalık karinesi............................................................................ 285...........2157

B. Soybağının reddi

 I. Dava hakkı .......................................................................... 286...........2167

 II. İspat

1. Evlilik içinde ana rahmine düşme................................. 287...........2178

2. Evlenmeden önce veya ayrı yaşama sırasında

ana rahmine düşme ....................................................... 288...........2185

İçindekiler XI

 III. Hak düşürücü süreler...........................................................289 .......... 2190

C. Karinelerin çakışması ...................................................................290 .......... 2200

D. Diğer ilgililerin dava hakkı...........................................................291 .......... 2201

E. Sonradan evlenme

 I. Koşulu .................................................................................292 .......... 2210

 II. Bildirim ...............................................................................293 .......... 2215

 III. İtiraz ve iptal........................................................................294 .......... 2219

ÜÇÜNCÜ AYIRIM

TANIMA VE BABALIK HÜKMÜ

A. Tanıma

 I. Koşulları ve şekli.................................................................295 .......... 2249

 II. Bildirim ...............................................................................296 .......... 2256

 III. İptal davası

1. Tanıyanın dava hakkı....................................................297 .......... 2260

2. İlgililerin dava hakkı

a. Genel olarak...........................................................298 .......... 2264

b. İspat yükü...............................................................299 .......... 2279

3. Hak düşürücü süreler ....................................................300 .......... 2281

B. Babalık hükmü

 I. Dava hakkı...........................................................................301 .......... 2287

 II. Karine ..................................................................................302 .......... 2304

 III. Hak düşürücü süreler...........................................................303 .......... 2308

 IV. Ananın malî hakları .............................................................304 .......... 2317

DÖRDÜNCÜ AYIRIM

EVLÂT EDİNME

A. Küçüklerin evlât edinilmesi

 I. Genel koşulları.....................................................................305 .......... 2327

 II. Birlikte evlât edinme ...........................................................306 .......... 2332

 III. Tek başına evlât edinme ......................................................307 .......... 2336

 IV. Küçüğün rızası ve yaşı.........................................................308 .......... 2341

XII İçindekiler

 V. Ana ve babanın rızası

1. Şekil.............................................................................. 309...........2346

2. Zamanı.......................................................................... 310...........2349

3. Rızanın aranmaması

a. Koşulları ................................................................ 311...........2352

b. Karar ...................................................................... 312...........2357

B. Erginlerin ve kısıtlıların evlât edinilmesi ..................................... 313...........2361

C. Hükümleri .................................................................................... 314...........2366

D. Şekil ve usul

 I. Genel olarak ........................................................................ 315...........2384

 II. Araştırma............................................................................. 316...........2390

E. Evlâtlık ilişkisinin kaldırılması

 I. Sebepleri

1. Rızanın bulunmaması ................................................... 317...........2397

2. Diğer noksanlıklar ........................................................ 318...........2400

 II. Hak düşürücü süre............................................................... 319...........2412

F. Evlâtlık işlemlerinde aracılık........................................................ 320...........2414

BEŞİNCİ AYIRIM

SOYBAĞININ HÜKÜMLERİ

A. Soyadı........................................................................................... 321...........2418

B. Karşılıklı yükümlülükler .............................................................. 322...........2425

C. Çocuk ile kişisel ilişki

 I. Ana ve baba ile

1. Kural............................................................................. 323...........2429

2. Sınırları......................................................................... 324...........2445

 II. Üçüncü kişiler ile ................................................................ 325...........2451

 III. Yetki.................................................................................... 326...........2463

D. Çocukların bakım ve eğitim giderlerini karşılama

 I. Kapsamı............................................................................... 327...........2467

 II. Süresi................................................................................... 328...........2475

 III. Dava hakkı .......................................................................... 329...........2482

İçindekiler XIII

 IV. Nafaka miktarının takdiri.....................................................330 .......... 2488

 V. Durumun değişmesi.............................................................331 .......... 2494

 VI. Geçici önlemler

1. Genel olarak..................................................................332 .......... 2500

2. Babalığın tespitinden önce............................................333 .......... 2511

 VII. Güvence verilmesi ...............................................................334 .......... 2514

ALTINCI AYIRIM

VELÂYET

A. Genel olarak

 I. Koşullar ...............................................................................335 .......... 2518

 II. Ana ve baba evli ise.............................................................336 .......... 2526

 III. Ana ve baba evli değilse......................................................337 .......... 2555

 IV. Üvey çocuklar......................................................................338 .......... 2563

B. Velâyetin kapsamı

 I. Genel olarak ........................................................................339 .......... 2566

 II. Eğitim ..................................................................................340 .......... 2574

 III. Dinî eğitim...........................................................................341 .......... 2577

 IV. Çocuğun temsil edilmesi .....................................................342 .......... 2579

 V. Çocuğun fiil ehliyeti ............................................................343 .......... 2584

 VI. Çocuğun aileyi temsil etmesi...............................................344 .......... 2586

 VII. Çocuk ile ana ve baba arasındaki hukukî işlemler...............345 .......... 2587

C. Çocuğun korunması

 I. Koruma önlemleri................................................................346 .......... 2589

 II. Çocukların yerleştirilmesi....................................................347 .......... 2623

 III. Velâyetin kaldırılması

1. Genel olarak..................................................................348 .......... 2631

2. Ana veya babanın yeniden evlenmesi hâlinde ..............349 .......... 2662

3. Velâyetin kaldırılması hâlinde ana ve babanın

yükümlülükleri..............................................................350 .......... 2691

 IV. Durumun değişmesi.............................................................351 .......... 2694

XIV İçindekiler

YEDİNCİ AYIRIM

ÇOCUK MALLARI

A. Yönetim

 I. Genel olarak ........................................................................ 352...........2699

 II. Evlilik sona erince............................................................... 353...........2704

B. Kullanma hakkı ............................................................................ 354...........2708

C. Gelirlerin sarfı .............................................................................. 355...........2711

D. Çocuk mallarının kısmen sarfı ..................................................... 356...........2712

E. Çocuğun serbest malları

 I. Kazandırmalar ..................................................................... 357...........2720

 II. Saklı pay.............................................................................. 358...........2722

 III. Meslek veya sanat için verilen mal ve kişisel kazanç.......... 359...........2723

F. Çocuk mallarının korunması

 I. Önlemler.............................................................................. 360...........2725

 II. Yönetimin ana ve babadan alınması.................................... 361...........2729

G. Yönetimin sona ermesi

 I. Malların devri...................................................................... 362...........2733

 II. Ana ve babanın sorumluluğu............................................... 363...........2735

İKİNCİ BÖLÜM

AİLE

BİRİNCİ AYIRIM

NAFAKA YÜKÜMLÜLÜĞÜ

A. Nafaka yükümlüleri...................................................................... 364...........2742

B. Dava hakkı ................................................................................... 365...........2751

C. Korunmaya muhtaç kişiler ........................................................... 366...........2755

İKİNCİ AYIRIM

EV DÜZENİ

A. Koşulları....................................................................................... 367...........2758

İçindekiler XV

B. Hükümleri

 I. Ev düzeni ve gözetim ..........................................................368 .......... 2762

 II. Sorumluluk ..........................................................................369 .......... 2764

 III. Altsoyun denkleştirme alacağı

1. Koşulları .......................................................................370 .......... 2771

2. İstenmesi.......................................................................371 .......... 2781

ÜÇÜNCÜ AYIRIM

AİLE MALLARI

A. Aile vakfı......................................................................................372 .......... 2786

B. Aile malları ortaklığı

 I. Oluşumu

1. Koşulları .......................................................................373 .......... 2791

2. Şekil..............................................................................374 .......... 2794

 II. Süre......................................................................................375 .......... 2795

 III. Hükmü

1. Elbirliği ile işletme .......................................................376 .......... 2797

2. Yönetim ve temsil

a. Genel olarak...........................................................377 .......... 2799

b. Yöneticinin yetkisi .................................................378 .......... 2800

3. Ortak mallar ve kişisel mallar.......................................379 .......... 2801

 IV. Ortaklığın sona ermesi

1. Sebepleri .......................................................................380 .......... 2803

2. Fesih bildirimi, ödemeden aciz, evlenme......................381 .......... 2805

3. Ölüm .............................................................................382 .......... 2806

4. Paylaşma kuralları ........................................................383 .......... 2807

 V. Kazanç paylı aile malları ortaklığı

1. Konusu..........................................................................384 .......... 2808

2. Özel sona erdirme sebepleri..........................................385 .......... 2810

C. Aile yurdu

 I. Genel olarak ........................................................................386 .......... 2812

 II. Kurulması

1. Koşulları .......................................................................387 .......... 2814

2. Usul ve şekil

a. İlân .........................................................................388 .......... 2816

XVI İçindekiler

b. Üçüncü kişilerin haklarının korunması.................. 389...........2818

c. Tapu kütüğüne şerh verilmesi................................ 390...........2820

 III. Sonuçları

1. Tasarruf hakkının sınırlanması ..................................... 391...........2821

2. Kan hısımlarının aile yurduna alınması........................ 392...........2823

3. Malikin ödemede acze düşmesi.................................... 393...........2824

 IV. Sona ermesi

1. Malikin ölümü hâlinde.................................................. 394...........2825

2. Malikin sağlığında........................................................ 395...........2827 

İÇİNDEKİLER

ÜÇÜNCÜ CİLT

TMK m. 396-682

 Madde Sayfa

ÜÇÜNCÜ KISIM

VESAYET

BİRİNCİ BÖLÜM

VESAYET DÜZENİ

BİRİNCİ AYIRIM

VESAYET ORGANLARI

A. Genel olarak..................................................................................396 .......... 2831

B. Vesayet daireleri

 I. Kamu vesayeti .....................................................................397 .......... 2835

 II. Özel vesayet

1. Koşulları .......................................................................398 .......... 2839

2. Kurulması .....................................................................399 .......... 2842

3. Aile meclisi...................................................................400 .......... 2846

4. Güvence........................................................................401 .......... 2850

5. Sona ermesi...................................................................402 .......... 2852

C. Vasi ve kayyım.............................................................................403 .......... 2854

VI İçindekiler

İKİNCİ AYIRIM

VESAYETİ GEREKTİREN HÂLLER

A. Küçüklük...................................................................................... 404...........2857

B. Kısıtlama

 I. Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı.......................................... 405...........2867

 II. Savurganlık, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı,

kötü yaşama tarzı, kötü yönetim.......................................... 406...........2880

 III. Özgürlüğü bağlayıcı ceza .................................................... 407...........2891

 IV. İstek üzerine ........................................................................ 408...........2905

C. Usul

 I. İlgilinin dinlenilmesi ve bilirkişi raporu.............................. 409...........2912

 II. İlân ...................................................................................... 410...........2930

ÜÇÜNCÜ AYIRIM

YETKİ

A. Vesayet işlerinde yetki ................................................................. 411...........2933

B. Yerleşim yerinin değişmesi .......................................................... 412...........2943

DÖRDÜNCÜ AYIRIM

VASİNİN ATANMASI

A. Koşulları

 I. Genel olarak ........................................................................ 413...........2949

 II. Eşin ve hısımların önceliği.................................................. 414...........2956

 III. İlgililerin isteği .................................................................... 415...........2958

 IV. Vasiliği kabul yükümlülüğü ................................................ 416...........2960

 V. Vasilikten kaçınma sebepleri............................................... 417...........2961

 VI. Vasiliğe engel olan sebepler................................................ 418...........2967

B. Atama usulü

 I. Vasinin atanması ................................................................. 419...........2972

İçindekiler VII

 II. Geçici önlemler ...................................................................420 .......... 2989

 III. Tebliğ ve ilân.......................................................................421 .......... 2993

 IV. Kaçınma ve itiraz

1. Usul...............................................................................422 .......... 2995

2. Geçici görev..................................................................423 .......... 3005

3. Karar .............................................................................424 .......... 3007

 V. Görevin verilmesi ................................................................425 .......... 3012

BEŞİNCİ AYIRIM

KAYYIMLIK VE YASAL DANIŞMANLIK

A. Kayyımlığı gerektiren hâller

 I. Temsil..................................................................................426 .......... 3013

 II. Yönetim

1. Kanun gereği.................................................................427 .......... 3024

2. İstek üzerine..................................................................428 .......... 3033

B. Yasal danışmanlık ........................................................................429 .......... 3035

C. Yetki .............................................................................................430 .......... 3047

D. Usul ..............................................................................................431 .......... 3049

ALTINCI AYIRIM

KORUMA AMACIYLA ÖZGÜRLÜĞÜN KISITLANMASI

A. Koşulları .......................................................................................432 .......... 3077

B. Yetki .............................................................................................433 .......... 3084

C. Bildirim yükümlülüğü ..................................................................434 .......... 3085

D. İtiraz..............................................................................................435 .......... 3087

E. Usul

 I. Genel olarak ........................................................................436 .......... 3089

 II. Yargılama usulü...................................................................437 .......... 3095

VIII İçindekiler

İKİNCİ BÖLÜM

VESAYETİN YÜRÜTÜLMESİ

BİRİNCİ AYIRIM

VASİNİN GÖREVLERİ

A. Göreve başlama

 I. Defter tutma ........................................................................ 438...........3102

 II. Değerli şeylerin saklanması................................................. 439...........3114

 III. Taşınırların satılması ........................................................... 440...........3117

 IV. Paraların yatırılması

1. Yatırma zorunluluğu..................................................... 441...........3121

2. Yatırımların dönüştürülmesi......................................... 442...........3123

 V. Ticarî ve sınaî işletmeler ..................................................... 443...........3124

 VI. Taşınmazların satılması....................................................... 444...........3125

B. Özen ve temsil

 I. Kişiye özen

1. Küçüklerde

a. Genel olarak........................................................... 445...........3133

b. Koruma amacıyla özgürlüğün kısıtlanması............ 446...........3137

2. Kısıtlılarda .................................................................... 447...........3139

 II. Temsil

1. Genel olarak.................................................................. 448...........3141

2. Yasak işlemler .............................................................. 449...........3147

3. Vesayet altındaki kişinin görüşünün alınması .............. 450...........3151

4. Vesayet altındaki kişinin yapabileceği işler

a. Vasinin rızası ......................................................... 451...........3154

b. Onamamanın sonucu.............................................. 452...........3158

5. Meslek veya sanat......................................................... 453...........3166

C. Malvarlığının yönetilmesi

 I. Yönetim ve hesap tutma yükümlülüğü................................ 454...........3169

 II. Serbest mallar...................................................................... 455...........3175

İçindekiler IX

D. Görevin süresi...............................................................................456 .......... 3176

E. Vasinin ücreti................................................................................457 .......... 3179

İKİNCİ AYIRIM

KAYYIMIN GÖREVLERİ

A. Kayyımın konumu ........................................................................458 .......... 3183

B. Kayyımlığın kapsamı

 I. Belli bir iş ............................................................................459 .......... 3189

 II. Malvarlığının yönetimi........................................................460 .......... 3192

ÜÇÜNCÜ AYIRIM

VESAYET DAİRELERİNİN GÖREVLERİ

A. Şikâyet ve itiraz ............................................................................461 .......... 3195

B. İzin

 I. Vesayet makamından...........................................................462 .......... 3203

 II. Denetim makamından..........................................................463 .......... 3256

C. Rapor ve hesapların incelenmesi ..................................................464 .......... 3268

D. İznin bulunmaması .......................................................................465 .......... 3272

DÖRDÜNCÜ AYIRIM

VESAYET ORGANLARININ

SORUMLULUĞU

A. Özen yükümü................................................................................466 .......... 3275

B. Vasinin sorumluluğu ....................................................................467 .......... 3278

C. Devletin sorumluluğu ...................................................................468 .......... 3282

D. Görev ve yetki ..............................................................................469 .......... 3285

X İçindekiler

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

VESAYETİN SONA ERMESİ

BİRİNCİ AYIRIM

VESAYETİ GEREKTİREN HÂLLERİN

SONA ERMESİ

A. Küçüklerde ................................................................................... 470...........3290

B. Hükümlülerde............................................................................... 471...........3293

C. Diğer kısıtlılarda

 I. Kaldırılması......................................................................... 472...........3299

 II. Usulü

1. İlân................................................................................ 473...........3308

2. Akıl hastalığı veya akıl zayıflığında ............................. 474...........3310

3. Savurganlık, alkol veya uyuşturucu madde

bağımlılığı, kötü yaşama tarzı, kötü yönetimde............ 475...........3313

4. İstek üzerine kısıtlamada .............................................. 476...........3317

D. Kayyımlıkta ve yasal danışmanlıkta

 I. Genel olarak ........................................................................ 477...........3320

 II. İlân ...................................................................................... 478...........3324

İKİNCİ AYIRIM

VASİLİK GÖREVİNİN SONA ERMESİ

A. Fiil ehliyetinin yitirilmesi ve ölüm............................................... 479...........3325

B. Sürenin sona ermesi ve uzatılmaması

 I. Sürenin dolması................................................................... 480...........3329

 II. Engelin veya kaçınma sebebinin ortaya çıkması................. 481...........3330

 III. Göreve devam zorunluluğu ................................................. 482...........3333

C. Görevden alınma

 I. Sebepleri.............................................................................. 483...........3334

 II. Usulü

İçindekiler XI

1. İstek üzerine veya re’sen...............................................484 .......... 3338

2. Araştırma ve uyarı ........................................................485 .......... 3340

3. Geçici önlemler.............................................................486 .......... 3343

4. Diğer önlemler ..............................................................487 .......... 3346

5. İtiraz..............................................................................488 .......... 3348

ÜÇÜNCÜ AYIRIM

VESAYETİN SONA ERMESİNİN

SONUÇLARI

A. Kesin hesap ve malvarlığının teslimi............................................489 .......... 3353

B. Rapor ve hesabın incelenmesi ......................................................490 .......... 3358

C. Vasinin görevine son verilmesi ....................................................491 .......... 3362

D. Sorumluluk davasında zamanaşımı

 I. Olağan zamanaşımı .............................................................492 .......... 3366

 II. Olağanüstü zamanaşımı.......................................................493 .......... 3368

E. Vesayet altındaki kişinin alacağı ..................................................494 .......... 3369

ÜÇÜNCÜ KİTAP

MİRAS HUKUKU

BİRİNCİ KISIM

MİRASÇILAR

BİRİNCİ BÖLÜM

YASAL MİRASÇILAR

A. Kan hısımları

 I. Altsoy ..................................................................................495 .......... 3381

 II. Ana ve baba .........................................................................496 .......... 3385

 III. Büyük ana ve büyük baba....................................................497 .......... 3389

 IV. Evlilik dışı hısımlar .............................................................498 .......... 3395

B. Sağ kalan eş ..................................................................................499 .......... 3399

XII İçindekiler

C. Evlâtlık ......................................................................................... 500...........3405

D. Devlet ........................................................................................... 501...........3412

İKİNCİ BÖLÜM

ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLAR

BİRİNCİ AYIRIM

TASARRUF EHLİYETİ

A. Ehliyet

 I. Vasiyette.............................................................................. 502...........3419

 II. Miras sözleşmesinde ........................................................... 503...........3425

B. İrade sakatlığı ............................................................................... 504...........3426

İKİNCİ AYIRIM

TASARRUF ÖZGÜRLÜĞÜ

A. Tasarruf edilebilir kısım

 I. Kapsamı............................................................................... 505...........3432

 II. Saklı pay.............................................................................. 506...........3434

 III. Tasarruf edilebilir kısmın hesabı

1. Borçların indirilmesi..................................................... 507...........3441

2. Sağlararası karşılıksız kazandırmalar ........................... 508...........3446

3. Sigorta alacakları.......................................................... 509...........3449

B. Mirasçılıktan çıkarma

 I. Sebepleri.............................................................................. 510...........3451

 II. Hükümleri ........................................................................... 511...........3458

 III. İspat yükü............................................................................ 512...........3463

 IV. Borç ödemeden aciz sebebiyle mirasçılıktan çıkarma......... 513...........3473

İçindekiler XIII

ÜÇÜNCÜ AYIRIM

ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN

ÇEŞİTLERİ

A. Genel olarak..................................................................................514 .......... 3475

B. Koşullar ve yüklemeler.................................................................515 .......... 3482

C. Mirasçı atama ...............................................................................516 .......... 3489

D. Belirli mal bırakma

 I. Konusu.................................................................................517 .......... 3495

 II. Teslim borcu........................................................................518 .......... 3503

 III. Tereke ile ilgisi....................................................................519 .......... 3505

E. Yedek mirasçı atama ....................................................................520 .......... 3508

F. Artmirasçı atama

 I. Belirlenmesi.........................................................................521 .......... 3512

 II. Artmirasçıya geçiş ...............................................................522 .......... 3516

 III. Güvence...............................................................................523 .......... 3519

 IV. Hükümleri

1. Önmirasçı hakkında ......................................................524 .......... 3524

2. Artmirasçı hakkında......................................................525 .......... 3528

G. Vakıf.............................................................................................526 .......... 3530

H. Miras sözleşmeleri

 I. Olumlu miras sözleşmesi.....................................................527 .......... 3534

 II. Mirastan feragat sözleşmesi

1. Kapsamı ........................................................................528 .......... 3539

2. Hükümden düşmesi ......................................................529 .......... 3549

3. Tereke alacaklılarının hakları .......................................530 .......... 3553

XIV İçindekiler

DÖRDÜNCÜ AYIRIM

ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN

ŞEKİLLERİ

A. Vasiyet

 I. Şekilleri

1. Genel olarak.................................................................. 531...........3557

2. Resmî vasiyetname

a. Düzenlenmesi ........................................................ 532...........3564

b. Memurun işlevi...................................................... 533...........3569

c. Tanıkların katılması ............................................... 534...........3576

d. Mirasbırakan tarafından okunmaksızın ve

imzalanmaksızın düzenleme .................................. 535...........3583

e. Düzenlemeye katılma yasağı ................................. 536...........3592

f. Vasiyetnamenin saklanması................................... 537...........3598

3. El yazılı vasiyetname.................................................... 538...........3599

4. Sözlü vasiyet

a. Son arzuları anlatma .............................................. 539...........3603

b. Belgeleme .............................................................. 540...........3608

c. Hükümden düşme .................................................. 541...........3616

 II. Vasiyetten dönme

1. Yeni vasiyetname ile .................................................... 542...........3617

2. Yok etme ile ................................................................. 543...........3623

3. Sonraki tasarruflar ........................................................ 544...........3626

B. Miras sözleşmesi

 I. Şekli .................................................................................... 545...........3636

 II. Ortadan kaldırılması

1. Sağlararasında

a. Sözleşme veya vasiyetname ile.............................. 546...........3641

b. Sözleşmeden dönme yolu ile ................................. 547...........3644

2. Mirasbırakandan önce ölme.......................................... 548...........3646

C. Tasarruf edilebilir kısmın daralması............................................. 549...........3648

İçindekiler XV

BEŞİNCİ AYIRIM

VASİYETİ YERİNE GETİRME

GÖREVLİSİ

A. Atanması

 I. Atanma ve ehliyet................................................................550 .......... 3649

 II. Birden çok vasiyeti yerine getirme görevlisi .......................551 .......... 3680

B. Görev ve yetkileri

 I. Genel olarak ........................................................................552 .......... 3682

 II. Tereke malları üzerinde tasarruf..........................................553 .......... 3685

C. Görevin sona ermesi .....................................................................554 .......... 3687

D. Denetlenmesi ................................................................................555 .......... 3689

E. Sorumluluğu .................................................................................556 .......... 3691

ALTINCI AYIRIM

ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN

İPTALİ VE TENKİSİ

A. İptal davası

 I. Sebepleri..............................................................................557 .......... 3694

 II. Dava hakkı...........................................................................558 .......... 3710

 III. Hak düşürücü süreler...........................................................559 .......... 3722

B. Tenkis davası

 I. Koşulları

1. Genel olarak..................................................................560 .......... 3731

2. Saklı paylı mirasçılar lehine kazandırmalar..................561 .......... 3747

3. Mirasçının alacaklılarının hakları .................................562 .......... 3755

 II. Hükümleri

1. Genel olarak..................................................................563 .......... 3756

2. Bölünmez mal vasiyetinde............................................564 .......... 3759

3. Sağlararası kazandırmalar

a. Tenkise tâbi kazandırmalar ....................................565 .......... 3761

XVI İçindekiler

b. Geri verme borcu ................................................... 566...........3773

4. Hayat sigortalarında...................................................... 567...........3775

5. İntifa hakkı veya irat bakımından................................. 568...........3780

6. Artmirasçı bakımından ................................................. 569...........3783

 III. Tenkiste sıra ........................................................................ 570...........3784

 IV. Hak düşürücü süreler........................................................... 571...........3787

YEDİNCİ AYIRIM

MİRAS SÖZLEŞMESİNDEN

DOĞAN DAVALAR

A. Mirasbırakanın sağlığında mallarını vermesi durumunda ............ 572...........3795

B. Mirastan feragat durumunda

 I. Tenkis.................................................................................. 573...........3797

 II. Geri verme........................................................................... 574...........3798

İKİNCİ KISIM

MİRASIN GEÇMESİ

BİRİNCİ BÖLÜM

MİRASIN AÇILMASI

A. Açılma ve değerlendirme anı ....................................................... 575...........3803

B. Açılma yeri ve yetkili mahkeme................................................... 576...........3811

C. Açılmanın hükümleri

 I. Mirasa ehliyet

1. Hak ehliyeti .................................................................. 577...........3814

2. Mirastan yoksunluk

a. Sebepleri ................................................................ 578...........3817

b. Altsoya etkisi ......................................................... 579...........3822

 II. Sağ olmak

1. Mirasçı olarak............................................................... 580...........3823

2. Vasiyet alacaklısı olarak............................................... 581...........3830

İçindekiler XVII

3. Cenin.............................................................................582 .......... 3834

4. İleride doğacak çocuk ...................................................583 .......... 3836

D. Gaiplik

 I. Gaibin mirası

1. Güvence karşılığı teslim ...............................................584 .......... 3838

2. Geri verme ....................................................................585 .......... 3842

 II. Gaibe düşen miras ...............................................................586 .......... 3844

 III. Gaibin hem mirasbırakan, hem mirasçı olması ...................587 .......... 3846

 IV. Hazinenin istemi..................................................................588 .......... 3848

İKİNCİ BÖLÜM

MİRASIN GEÇMESİNİN SONUÇLARI

BİRİNCİ AYIRIM

KORUMA ÖNLEMLERİ

A. Genel olarak..................................................................................589 .......... 3858

B. Defter tutma..................................................................................590 .......... 3873

C. Mühürleme ...................................................................................591 .......... 3879

D. Terekenin resmen yönetilmesi

 I. Genel olarak ........................................................................592 .......... 3882

 II. Görev, temsil ve sorumluluk ...............................................593 .......... 3887

 III. Mirasçıların bilinmemesi.....................................................594 .......... 3894

E. Vasiyetname ile ilgili işlemler

 I. Teslim görevi ve alınacak önlemler.....................................595 .......... 3899

 II. Vasiyetnamenin açılması.....................................................596 .......... 3904

 III. İlgililere tebliğ .....................................................................597 .......... 3921

 IV. Mirasçılık belgesi ................................................................598 .......... 3925

XVIII İçindekiler

İKİNCİ AYIRIM

MİRASIN KAZANILMASI

A. Kazanma

 I. Mirasçılar tarafından ........................................................... 599...........3955

 II. Vasiyet alacaklıları tarafından

1. İstem ............................................................................. 600...........3969

2. Özel durumlar............................................................... 601...........4000

3. Zamanaşımı .................................................................. 602...........4002

 III. Alacaklıların durumu........................................................... 603...........4005

 IV. Tenkis ve geri isteme........................................................... 604...........4008

B. Ret

 I. Ret beyanı

1. Ret hakkı....................................................................... 605...........4009

2. Süre

a. Genel olarak........................................................... 606...........4038

b. Terekenin yazımında.............................................. 607...........4046

3. Ret hakkının geçmesi.................................................... 608...........4047

4. Reddin şekli.................................................................. 609...........4053

 II. Ret hakkının düşmesi .......................................................... 610...........4063

 III. Mirasçılardan biri tarafından ret.......................................... 611...........4073

 IV. En yakın mirasçıların tamamı tarafından ret

1. Genel olarak.................................................................. 612...........4076

2. Mirasın sağ kalan eşe geçmesi...................................... 613...........4088

3. Sonra gelen mirasçılar yararına ret............................... 614...........4090

 V. Ret süresinin uzatılması ...................................................... 615...........4093

 VI. Vasiyetin reddi .................................................................... 616...........4095

 VII. Mirasçıların alacaklılarının korunması................................ 617...........4098

 VIII. Ret hâlinde sorumluluk ....................................................... 618...........4112

İçindekiler XIX

ÜÇÜNCÜ AYIRIM

RESMÎ DEFTER TUTMA

A. Koşulları .......................................................................................619 .......... 4117

B. Usul

 I. Deftere geçirme ...................................................................620 .......... 4124

 II. İlân yoluyla çağrı.................................................................621 .......... 4127

 III. Doğrudan doğruya deftere geçirme .....................................622 .......... 4130

 IV. Defter tutmanın sona ermesi................................................623 .......... 4131

C. Defter tutma sırasında mirasçıların durumu

 I. Yönetim...............................................................................624 .......... 4132

 II. İcra takibi, dava ve zamanaşımı...........................................625 .......... 4134

D. Sonuçları

 I. Beyana çağrı ........................................................................626 .......... 4135

 II. Beyan...................................................................................627 .......... 4138

 III. Resmî deftere göre kabulün sonuçları

1. Deftere yazılanlardan sorumluluk.................................628 .......... 4141

2. Deftere yazılmayanlardan sorumluluk..........................629 .......... 4143

3. Kefalet borçlarından sorumluluk ..................................630 .......... 4145

E. Mirasın Devlete geçmesi hâli .......................................................631 .......... 4146

DÖRDÜNCÜ AYIRIM

RESMÎ TASFİYE

A. Koşulları

 I. Mirasçıların istemi ile..........................................................632 .......... 4149

 II. Mirasbırakanın alacaklılarının istemi ile .............................633 .......... 4153

B. Usul

 I. Yönetim...............................................................................634 .......... 4157

 II. Olağan usul ile tasfiye .........................................................635 .......... 4165

 III. İflâs usulü ile tasfiye............................................................636 .......... 4167

XX İçindekiler

BEŞİNCİ AYIRIM

MİRAS SEBEBİYLE İSTİHKAK DAVASI

A. Koşulları....................................................................................... 637...........4171

B. Hükümleri .................................................................................... 638...........4174

C. Zamanaşımı .................................................................................. 639...........4176

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

MİRASIN PAYLAŞILMASI

BİRİNCİ AYIRIM

PAYLAŞIMDAN ÖNCE MİRAS

ORTAKLIĞI

A. Mirasın geçmesinin sonucu

 I. Miras ortaklığı..................................................................... 640...........4180

 II. Mirasçıların sorumluluğu .................................................... 641...........4193

B. Paylaşmayı isteme hakkı .............................................................. 642...........4197

C. Cenin nedeniyle erteleme ............................................................. 643...........4200

D. Elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi................ 644...........4202

E. Birlikte yaşayanların hakkı........................................................... 645...........4203

İKİNCİ AYIRIM

PAYLAŞMANIN NASIL YAPILACAĞI

A. Genel olarak ................................................................................. 646...........4211

B. Paylaşma kuralları

 I. Mirasbırakanın tasarrufu ..................................................... 647...........4214

 II. Paylaşmaya kayyımın katılması .......................................... 648...........4217

C. Paylaşmanın gerçekleşmesi

 I. Mirasçıların eşitliği ............................................................. 649...........4221

 II. Payların oluşturulması......................................................... 650...........4223

İçindekiler XXI

 III. Bazı malların özgülenmesi veya satılması...........................651 .......... 4225

D. Aile konutu ve ev eşyasının sağ kalan eşe özgülenmesi...............652 .......... 4227

E. Özellikleri olan eşya

 I. Bütünlük oluşturan veya aile belgeleri ile özel anı

değeri olan eşya ...................................................................653 .......... 4243

 II. Mirasbırakanın mirasçılardaki alacakları.............................654 .......... 4248

 III. Rehnedilmiş tereke malları..................................................655 .......... 4249

 IV. Taşınmazlar

1. Bölünme........................................................................656 .......... 4250

2. Özgülenme

a. Özgülenmeye esas olan değer ................................657 .......... 4251

b. Değerin belirlenmesi ..............................................658 .......... 4252

 V. Tarımsal işletmeler

1. Paylaştırma dışında bırakma

a. Koşulları.................................................................659 .......... 4253

b. Taşınırların özgülenmesi........................................660 .......... 4253

c. Özgülenmenin hangi mirasçıya yapılacağı.............661 .......... 4253

d. Ölüme bağlı tasarruf ile düzenleme .......................662 .......... 4253

e. Ergin olmayan mirasçılar .......................................663 .......... 4254

2. Aile malları ortaklığı

a. İstem hakkı.............................................................664 .......... 4254

b. Ortaklığın sona erdirilmesi.....................................665 .......... 4254

3. Diğer mirasçıların paylarının mirasçı irat senediyle

karşılanması ..................................................................666 .......... 4254

4. Yan sınaî işletme...........................................................667 .......... 4255

5. İşletmenin satılması ......................................................668 .......... 4255

XXII İçindekiler

ÜÇÜNCÜ AYIRIM

MİRASTA DENKLEŞTİRME

A. Mirasçılar arasında ....................................................................... 669...........4257

B. Mirasçılık sıfatının kaybı hâlinde................................................. 670...........4266

C. Denkleştirme şekli

 I. Geri verme veya mahsup..................................................... 671...........4267

 II. Miras payını aşan kazandırmalar......................................... 672...........4270

 III. Denkleştirme değeri ............................................................ 673...........4271

D. Eğitim ve öğrenim giderleri ......................................................... 674...........4273

E. Hediyeler ve evlenme giderleri .................................................... 675...........4275

DÖRDÜNCÜ AYIRIM

PAYLAŞMANIN TAMAMLANMASI

VE SONUCU

A. Paylaşmanın sonuçlandırılması

 I. Paylaşma sözleşmesi ........................................................... 676...........4277

 II. Miras payı üzerinde sözleşme ............................................. 677...........4292

 III. Mirasın açılmasından önce yapılan sözleşmeler ................. 678...........4304

B. Mirasçıların birbirine karşı sorumluluğu

 I. Garanti borcu....................................................................... 679...........4309

 II. Paylaşma sözleşmesinin geçersizliği................................... 680...........4311

C. Mirasçıların üçüncü kişilere karşı sorumluluğu

 I. Müteselsil sorumluluk ......................................................... 681...........4318

 II. Mirasçılara rücu................................................................... 682...........4321