Karşılaştırmalı Örnekler ve Türk Anayasa Hukuku Doktrininden Görüşler Işığında

T.C Anayasa Mahkemesi'nin Üye Kompozisyonu

Yayınevi: Yetkin Yayınları
Yazar: Barkın Özyurt
ISBN: 9786050517637
408,00 TL 480,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Barkın Özyurt
Baskı Tarihi 2023/12
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 382

Barkın Özyurt


İÇİNDEKİLER

SUNUŞ ...........................................................................................................7

SUNUŞ ...........................................................................................................9

ÖNSÖZ VE TEŞEKKÜR...........................................................................11

TABLOLAR LİSTESİ................................................................................21

KISALTMALAR DİZİNİ..........................................................................23

GİRİŞ ...........................................................................................................27

BİRİNCİ BÖLÜM

ANAYASA YARGISI VE KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTAN

ÖRNEK ANAYASA YARGISI ORGANLARI

I. KISIM

ANAYASA YARGISI KAVRAMI VE

ANAYASA YARGISININ DOĞUŞU

A. Anayasa Yargısı Kavramı ve Anayasa Yargısı İçin Gerekli

Koşullar.................................................................................................35

B. Anayasa Yargısının Doğuşu..................................................................41

II. KISIM

ANAYASA YARGISI SİSTEMLERİ

A. Merkezileşmemiş Yargısal Denetim: Amerikan Modeli.......................44

1. Doğuşu ve Tarihsel Gelişimi.......................................................44

2. Temel Özellikleri ........................................................................46

B. Merkezileşmiş Yargısal Denetim: Avrupa Modeli ...............................49

1. Doğuşu ve Tarihsel Gelişimi.......................................................50

2. Temel Özellikleri ........................................................................55

16

III. KISIM

ANAYASA YARGISI ORGANLARINA

ÜYE BELİRLENME YÖNTEMLERİ

A. Atama Sistemi .......................................................................................61

B. Seçim Sistemi........................................................................................63

C. Karma Sistem........................................................................................65

D. Türkiye’de Anayasa Mahkemesi’nin Üyelerinin

Belirlenmesinde Benimsenen Sistem....................................................67

IV. KISIM

KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTAN ÖRNEKLER:

AVRUPA MODELİ ANAYASA YARGISI ORGANLARININ

KURULUŞU, KOMPOZİSYONLARI, YAPILARI VE BUNLARA

YÖNELİK BAZI GÖRÜŞLER

A. Kıta Avrupası Ülkelerinden Örnekler ...................................................73

1. Almanya Federal Anayasa Mahkemesi.......................................73

2. Fransa Anayasa Konseyi.............................................................80

3. Avusturya Anayasa Mahkemesi..................................................86

4. İtalya Anayasa Mahkemesi .........................................................93

5. İspanya Anayasa Mahkemesi....................................................100

6. Belçika Anayasa Mahkemesi....................................................106

7. Polonya Anayasa Mahkemesi ...................................................111

8. Portekiz Anayasa Mahkemesi...................................................122

9. Macaristan Anayasa Mahkemesi ..............................................129

B. Kıta Avrupası Dışından Bazı Örnekler ...............................................137

1. Şili Anayasa Mahkemesi...........................................................137

2. Kore Anayasa Mahkemesi ........................................................144

3. Endonezya Anayasa Mahkemesi ..............................................149

KISA DEĞERLENDİRME......................................................................156

17

İKİNCİ BÖLÜM

TÜRKİYE’DE ANAYASA MAHKEMESİ’NİN

ÜYE KOMPOZİSYONU, KURUMSAL ÖNERİLER VE

TÜRK ANAYASA HUKUKU DOKTRİNİNDEN GÖRÜŞLER

I. KISIM

T.C. ANAYASA MAHKEMESİ’NİN KURULUŞUNDAN

GÜNÜMÜZE KADARKİ KOMPOZİSYONLARI

A. 1961 Anayasası’nın Hazırlık Aşamaları..............................................161

1. Yüksek Öğretim Üyelerinden Kurulu Anayasa

Komisyonunca Hazırlanan Anayasa Öntasarısı........................163

2. Siyasal Bilgiler Fakültesi İdari İlimler Enstitüsü’nün

Gerekçeli Anayasa Tasarısı.......................................................164

3. Temsilciler Meclisi Anayasa Komisyonu Yargı

Organları ve Anayasa Mahkemesi Alt Komisyonu

Raporu ve İlgili Madde Gerekçesi ............................................165

4. Temsilciler Meclisi Anayasa Komisyonu’nun

Kurucu Meclis’e Sunduğu Türkiye Cumhuriyeti

Anayasa Tasarısı .......................................................................167

5. Temsilciler Meclisi’ndeki Görüşmeler .....................................168

B. 1961 Anayasası’nın Halkoylamasında Kabul Edildikten

Sonraki Hali ........................................................................................171

C. Anayasa Mahkemesi’nin İlk Üyeleri...................................................173

D. 1982 Anayasası’nın Hazırlık Aşamaları..............................................178

1. Danışma Meclisi Anayasa Komisyonuna Sunulan

Görüşler .....................................................................................180

2. Danışma Meclisi Anayasa Komisyonunca Sunulan

Öneri .........................................................................................182

3. Danışma Meclisi’ndeki Görüşmeler ve Öneriler ......................184

4. Milli Güvenlik Konseyi Anayasa Komisyonunca

Sunulan Öneri ...........................................................................189

5. Milli Güvenlik Konseyi Görüşmeleri .......................................191

E. 1982 Anayasası’nın Halkoylamasında Kabul Edildikten

Sonraki Hali ........................................................................................193

18

F. 1982 Anayasası’nda 2010 Yılındaki Değişiklik ve

Hazırlık Çalışmaları ............................................................................194

1. Adalet ve Kalkınma Partisi’nin Anayasa Değişikliği

Teklifi........................................................................................194

2. TBMM Anayasa Komisyonu Raporu .......................................197

3. TBMM Genel Kurul Görüşmeleri ve Öneriler..........................201

4. 1982 Anayasası’ndaki 2010 Değişikliğinin

Halkoyunda Kabul Edildikten Sonraki ve Anayasa

Mahkemesi’nin Kararı ile Değişik Hali ..............................207

G. 1982 Anayasası’nda 2017 Yılındaki Değişiklik Sonrası

Mevcut Yapı........................................................................................210

II. KISIM

ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ TEKLİFLERİNDE

ANAYASA MAHKEMESİNİ YENİDEN

YAPILANDIRMA ÖNERİLERİ

A. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler ve Hukuk

Fakültelerince Hazırlanmış 1981 Tarihli Gerekçeli

Anayasa Önerisi ..................................................................................217

B. 1992’de Türkiye Sanayici ve İş Adamları Derneği

(TÜSİAD) için Hazırlanan Öneri........................................................219

C. Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) Tarafından TBMM

Başkanlığına Sunulan Yeni Anayasa Önerileri...................................221

D. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Tarafından

2000 Yılında Hazırlanan Anayasa Taslağı..........................................224

E. Türkiye Barolar Birliği (TBB) Tarafından 2001 ve 2007

Yıllarında Hazırlanan Türkiye Cumhuriyeti Anayasa

Önerileri ..............................................................................................226

1. 2001 Tarihli Öneri.....................................................................226

2. 2007 Tarihli Öneri.....................................................................228

F. 2003 Tarihli Anayasa Mahkemesi’nin Yeniden

Yapılandırılmasına İlişkin Anayasa Mahkemesi

Tarafından Hazırlanan Değişiklik Önerisi ..........................................230

19

G. Adalet ve Kalkınma Partisi İçin Prof. Dr. Ergun

Özbudun Başkanlığındaki Komisyon Tarafından

Hazırlanan 2007 Tarihli Öneri ............................................................234

H. 2011 Yılında Müstakil Sanayici ve İş Adamları Derneği

(MÜSİAD) İçin Hazırlanan Türkiye Cumhuriyeti

Anayasa Önerisi ..................................................................................236

İ. 2011 Yılında Stratejik Düşünce Enstitüsü (SDE)

Tarafından Hazırlanan Yeni Anayasa Önerisi.....................................238

J. 2011 Genel Seçimleri Sonrasında TBMM’de Kurulan

Anayasa Uzlaşma Komisyonu’na Sunulan ve Komisyon

Taslak Metnine İşlenen Öneriler.........................................................240

1. Adalet ve Kalkınma Partisi’nin Önerisi....................................242

2. Cumhuriyet Halk Partisi’nin Önerisi ........................................243

3. Milliyetçi Hareket Partisi’nin Önerisi.......................................245

4. Barış ve Demokrasi Partisi’nin Önerisi ....................................246

K. 28 Kasım 2022’de Altı Muhalefet Partisi Tarafından

Açıklanan Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Önerisi.......................247

III. KISIM

ÜYE KOMPOZİSYONUNA İLİŞKİN TÜRK ANAYASA HUKUKU

DOKTRİNDEKİ BAŞLICA GÖRÜŞLER

A. Mahkemeye Yasama Organının Üye Seçmesine İlişkin

Görüşler...............................................................................................266

B. Mahkemeye Yürütmenin/Cumhurbaşkanı’nın Üye

Seçmesine İlişkin Görüşler..................................................................287

C. Mahkemeye Yargı Organlarından Üye Seçilmesine ve

Mahkeme Üyelerinin Çoğunluğunun Hukukçulardan

Oluşmasına İlişkin Görüşler................................................................298

SONUÇ VE ÖNERİLER..........................................................................321

KAYNAKÇA.............................................................................................337


21

TABLOLAR LİSTESİ

Tablo 1 : 1961 Anayasası’nda Anayasa Mahkemesi Üye

Kompozisyonu ....................................................................213

Tablo 2 : 1982 Anayasası’nın İlk Halinde Anayasa

Mahkemesi Üye Kompozisyonu ........................................214

Tablo 3 : 1982 Anayasası’nda 2010 Yılındaki

Değişiklikten Sonra Anayasa Mahkemesi Üye

Kompozisyonu ....................................................................215

Tablo 4 : 1982 Anayasası’nda 2017 Yılındaki

Değişiklikten Sonra Anayasa Mahkemesi’nin

Mevcut Üye Kompozisyonu ...............................................216

Tablo 5 : Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler ve Hukuk

Fakültelerince Hazırlanmış 1981 Tarihli

Gerekçeli Anayasa Önerisi .................................................251

Tablo 6 : 1992’de Türkiye Sanayici ve İş Adamları

Derneği (TÜSİAD) İçin Hazırlanan Öneri .........................252

Tablo 7 : Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) Tarafından

TBMM Başkanlığına Sunulan Yeni Anayasa

Önerileri (Topyekûn Öneri) ................................................253

Tablo 8 : Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) Tarafından

TBMM Başkanlığına Sunulan Yeni Anayasa

Önerileri (Kısmi Öneri) .....................................................254

Tablo 9 : Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Tarafından

2000 Yılında Hazırlanan Anayasa Taslağı .........................255

Tablo 10 : Türkiye Barolar Birliği Tarafından 2001

Yılında Hazırlanan Türkiye Cumhuriyeti

Anayasa Önerisi ..................................................................256

Tablo 11 : Türkiye Barolar Birliği Tarafından 2007

Yılında Hazırlanan Türkiye Cumhuriyeti

Anayasa Önerisi ..................................................................257

22

Tablo 12 : 2003 Tarihli Anayasa Mahkemesi’nin Yeniden

Yapılandırılmasına İlişkin Anayasa Mahkemesi

Tarafından Hazırlanan Değişiklik Önerisi ..........................258

Tablo 13 : Adalet ve Kalkınma Partisi İçin Prof. Dr. Ergun

Özbudun Başkanlığındaki Komisyon

Tarafından Hazırlanan 2007 Tarihli Öneri .........................259

Tablo 14 : 2011 Yılında MÜSİAD İçin Hazırlanan

Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Önerisi ...............................259

Tablo 15 : 2011 Yılında SDE Tarafından Hazırlanan Yeni

Anayasa Önerisi ..................................................................260

Tablo 16 : 2011 Genel Seçimleri Sonrasında TBMM’de

Kurulan Anayasa Uzlaşma Komisyonu’na

AKP Tarafından Sunulan ve Komisyon Taslak

Metnine İşlenen Öneri ........................................................261

Tablo 17 : 2011 Genel Seçimleri Sonrasında TBMM’de

Kurulan Anayasa Uzlaşma Komisyonu’na

CHP Tarafından Sunulan ve Komisyon Taslak

Metnine İşlenen Öneri ........................................................262

Tablo 18 : 2011 Genel Seçimleri Sonrasında TBMM’de

Kurulan Anayasa Uzlaşma Komisyonu’na

MHP Tarafından Sunulan ve Komisyon Taslak

Metnine İşlenen Öneri ........................................................263

Tablo 19 : 2011 Genel Seçimleri Sonrasında TBMM’de

Kurulan Anayasa Uzlaşma Komisyonu’na

BDP Tarafından Sunulan ve Komisyon Taslak

Metnine İşlenen Öneri ........................................................264

Tablo 20 : 28 Kasım 2022’de 6 Siyasi Parti Tarafından

Açıklanan Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem

Önerisi .................................................................................265

Tablo 21 : T.C. Anayasa Mahkemesi İçin Kompozisyon

Önerisi .................................................................................325

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.